MADDE Hacmi ve kütlesi olan ve bu değerleri ölçülebilen her şeye madde denir. Kalem, tebeşir, klavye, monitör, taş, hava gibi şeyler maddedir. Maddenin kütlesi ve hacmi ölçülebilir. Ancak akıl gibi var olan ancak kütlesi ölçülemeyen şeylere madde denilmez. Her maddenin bir kütlesi, hacmi ve eylemsizliği vardır. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Birimi gram (g), kilogram (kg) dır. 1000 g = 1 kg 1000 kg = 1 Ton Hacim, maddenin uzayda kapladığı yerdir. Birimi santimetreküp (cm3), mililitre (mL), litre (L) dir. 1000 mL = 1000 cm3 = 1 L Bir maddenin yaptığı işi sürekli yapması isteğine eylemsizlik denir. Maddenin Sınıflandırılması Madde üç çesit olarak bulunur: * Element * Bileşik * Karışım Aynı cins atomlardan oluşan maddeye element denir. Demir (Fe), bakır (Cu), çinko (Zn), hidrojen gazı (H2), oksijen gazı (O2) birer elementtir. Elementler yapılarında tek çeşit tanecik bulundurduklarından saf maddedirler. Tek çeşit tanecik içeren maddelere saf (arı) denir. Tek çeşit molekül içeren maddelere bileşik denir. Bileşiklerin moleküllerinde farklı cins atomlar bulunmak zorundadır. Su (H2O), Yemek tuzu (NaCl), şeker (C6H12O6) birer bileşiktir. Bileşiklerde elementler gibi saf maddelerdir. Element ve bileşiklerin her tarafındaki özellikleri aynıdır. Bu duruma homojen dağılım denir. Element ve bileşikler homojendir. Her tarafındaki özellikleri aynı olan maddelere homojen maddeler denir. Birden fazla çeşit maddenin rastgele bir araya gelerek oluşturdukları maddeye karışım denir. Karışımlar homojen ve heterojen olarak ikiye ayrılır. Su içerisine atılan tuz sanki kaybolur. Tuz, suyun içinde çözünmüştür. Bu çözünme dışarıdan kaybolma gibi gözlenir. Tuzlu su gibi iki çeşit madde içeren ancak tek çeşit gibi gözüken karışımlara homojen karışımlar denir. Su içerisine kum atılırsa kum dibe çöker. Kum suda kaybolmamıştır yani çözünmemiştir. Kumlu su gibi karışım olduğu çıplak gözle izlenebilen karışımlara heterojen karışımlar denir. Kolonya, hava, altın bilezik gibi karışımlar homojen karışımlara; süt, ayran gibi karışımlar heterojen karışımlara örnek olarak verilebilir. A. MADDELERİN KATI, SIVI ve GAZ OLARAK SINIFLandIRILMASI Hacmi ve kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde : Tek çeşit tanecikten oluşan maddeye arı (saf) madde denir. Madde tabiatta üç halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz hali. H2O su halinde sıvı, buz halinde katı ve buhar halinde gaz fazında bulunur. Madde katı halinde çok sıkıdır. Sıvı halinde tanecikler arasında çok az boşluklar vardır. Gaz halinde ise çok dağınık haldedir. Bu durum gaz halinde tanecikler arası uzaklık en çoktur şeklinde ifade edilir. B. FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞMELER Maddenin dış yapısında meydana gelen değişikliklere fiziksel değişmeler denir. Bu esnada değişen özelliklere fiziksel özellikler denir. Maddenin katı, sıvı, gaz oluşu bir fiziksel özelliğidir. Madenin şekli, rengi, kokusu, erime sıcaklığı, kaynama sıcaklığı fiziksel özellikleridir. Maddenin iç yapısının değişikliğe uğrayarak yeni maddeye dönüşmesine kimyasal değişiklik denir. Bu arada değişen özelliklere kimyasal özellikler denir. Bir maddenin yanması, paslanması, ekşimesi, mayalanması, çürümesi, elektroliz edilmesi kimyasal özelliğinin değişmesi demektir. Fiziksel olaylarda maddenin şekli, boyutları değişir, ancak kimyasal özellikleri değişmez. C. KARIŞIMLARIN FİZİKSEL YOLLA AYRILMASI Hava, limonata, toprak, alaşımlar, süt, kan, tuzlu su gibi maddeler karışımdır. Karışımı oluşturan maddelere bileşen adı verilir. Tuzlu su karışımında tuz ve suya bileşen adı verilir. Karışımı oluşturan maddelerin durumuna göre karışım, homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılır. Bileşenler karışımın her tarafına aynı şekilde dağılmış ise ve karışım çıplak gözle bir madde gibi gözüküyorsa bu tip karışımlara homojen karışımlar denir. Homojen karışımlara çözelti de denir. Limonata, hava, tuzlu su, alkollü su, şekerli su, alaşım homojen karışımlara örnek verilebilir.